Η διαθήκη της Μητέρας Γης και οι κληρονόμοι της χώρας του Αθάμα

ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ : Γεωλογική κληρονομιά – γεωδιατήρηση

ΟΜΑΔΑ ΣΤΟΧΟΣ : Μαθητές δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου

ΔΙΑΡΚΕΙΑ : Διήμερο

ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΣΚΟΠΟΣ

Το παρελθόν της Γης δεν είναι λιγότερο σημαντικό από αυτό των ανθρώπων. Τώρα είναι καιρός να μάθουμε να το προστατεύουμε – και κάνοντάς το, να μάθουμε για το παρελθόν της Γης, να διαβάσουμε αυτό το βιβλίο που γράφηκε πριν από τον ερχομό μας : αυτή είναι η γεωλογική μας κληρονομιά … Το παραπάνω κείμενο αποτελεί τμήμα της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Δικαιωμάτων της Μνήμης της Γης που υπογράφηκε από 100 συμμετέχοντες – εκπροσώπους 30 εθνών στο Πρώτο Παγκόσμιο Συμπόσιο για την Προστασία της Γεωλογικής Κληρονομιάς (13/6/1991, Γαλλία – Digne).

Η έννοια της γεωλογικής κληρονομιάς είναι μια σχετικά νέα έννοια που η κατανόησή της προϋποθέτει μια διαφορετική αντίληψη για τη θεώρηση του περιβάλλοντος. Η προστασία της συνεπάγεται την προστασία και διατήρηση σημαντικών γεωλογικών – γεωμορφολογικών θέσεων, των γεωτόπων που είναι σημαντικοί μάρτυρες της μακράς εξέλιξης της γης ή δείχνουν σύγχρονες φυσικές και γεωλογικές διεργασίες οι οποίες εξακολουθούν να εξελίσσονται στην επιφάνεια της γης.

Η περιοχή των Τζουμέρκων ή Αθαμανικών Ορέων αποτελεί τμήμα της οροσειράς της Πίνδου που σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια της Αλπικής Ορογένεσης. Το έντονο ανάγλυφό της και η πλούσια γεωποικιλότητα που τη χαρακτηρίζει (βουνά, χαράδρες, σπήλαια, ποτάμια, κάθετες πλαγιές, οροπέδια κ.ά.) επηρέασε διαχρονικά τη βιοποικιλότητα και διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό το ιστορικό τοπίο και τον πολιτισμό των κατοίκων της σε βαθμό που μπορεί να χαρακτηριστεί γεώτοπος με μεγάλη οικολογική, επιστημονική – ερευνητική, εκπαιδευτική, πολιτισμική, τουριστική και αισθητική αξία.

ΣΚΟΠΟΣ

Η συνειδητοποίηση ότι η αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων και οι παρεμβάσεις του ανθρώπου στο γεωπεριβάλλον απειλούν τους γεωτόπους, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη της διατήρησης της γεωποικιλότητας και της γεωλογικής μας κληρονομιάς, καθώς το παρελθόν της γης δεν είναι λιγότερο σημαντικό από αυτό των ανθρώπων.

ΣΤΟΧΟΙ

Γνωστικοί : να διακρίνουν τους ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες που διαμορφώνουν το ανάγλυφο της Γης, να κατανούν τις σχετικά άγνωστες έννοιες γεωλογικός χρόνος, γεώτοπος, γεωποικιλότητα, γεωλογική κληρονομιά, γεωδιατήρηση, να κατονομάζουν, να κατηγοριοποιούν και να ταξινομούν τους γεωτόπους (π.χ. επιστημονικοί, οικολογικοί, τουριστικοί, αισθητικοί κ.ά), να περιγράφουν τα κύρια χαρακτηριστικά ενός γεωτόπου (π.χ. μιας χαράδρας), να αντιλαμβάνονται τις συνθήκες δημιουργίας ενός γεωτόπου (π.χ. ενός σπηλαίου)

Ψυχοκινητικοί : να μπορούν να χρησιμοποιούν απλά όργανα και εργαλεία για να κάνουν μετρήσεις και υπολογισμούς, να αξιοποιούν πληροφορίες για να διαβάσουν έναν γεωλογικό ή εδαφολογικό χάρτη, να μπορούν να αξιολογούν τις προϋποθέσεις κατασκευής ενός έργου σε μια τοποθεσία (π.χ. θεμελίωση ενός γεφυριού ή σπιτιού) και να επαληθεύουν τις υποθέσεις τους με απλές προσομοιώσεις καθώς και να επεξηγούν τις πιθανές επιπτώσεις μιας ανθρωπογενούς παρέμβασης σε έναν γεώτοπο (π.χ. χωροθέτηση ΧΥΤΑ)

Συναισθηματικοί : Να υιοθετούν στάσεις και συμπεριφορές στην κατεύθυνση της προστασίας και διατήρησης της γεωλογικής κληρονομιάς και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες συμμετοχής και δράσης προκειμένου να υποκινήσουν και να παροτρύνουν τη λήψη μέτρων και αποφάσεων για την αειφορική διαχείριση ενός γεωτόπου.

ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ